We spoelen even vooruit naar het einde van het jaar. Zou je dan een goede beoordeling willen hebben en geven? Veel mensen die ik deze vraag stel zeggen volmondig ja. Echter, waarom een ‘goede’ en geen ‘uitmuntende’ beoordeling? Het lijkt een grap, maar het zit dieper. Door regelmatig doelstellende gesprekken te voeren, kunnen we onze prestaties nauwkeuriger evalueren en verbeteren. Deze doelstellende gesprekken stellen ons in staat om specifieke, meetbare en tijdgebonden doelen te stellen, waardoor de kans op een uitmuntende beoordeling aanzienlijk toeneemt.
Er lijkt vaak spanning te zitten op een beoordeling. Als medewerker wil je natuurlijk overal top op scoren en managers zijn vaak kritisch, ook omdat er een budget te verdelen is. Hoe jammer is het dan om genoegen met ‘goed’ te nemen? Want het is natuurlijk in het belang van iedereen om een uitmuntende beoordeling te halen of geven. Dit vereist het voeren van doelstellende gesprekken, waarbij zowel medewerkers als managers openlijk hun verwachtingen en doelen kunnen bespreken en afstemmen.
In mijn overtuiging heeft het te maken met dat we vaak praten over een beoordeling. Hoe goed doe je je werk? Welk rapportcijfer krijg je van je klanten? Heb je een opleiding afgerond? Heb je je omzet gehaald? Echter, dit heeft vaak weinig te maken met de essentie en dat is de toegevoegde waarde. We durven dit gesprek vaak niet aan. Managers weten vaak niet waar deze ligt en medewerkers durven het vaak niet bespreekbaar te maken. “Stel dat ik te weinig waarde heb?” Daarom zijn doelstellende gesprekken cruciaal; ze creëren een platform om niet alleen prestaties te beoordelen, maar ook de onderliggende waarde te verkennen en te versterken.
Toch is het in ieders belang om te praten over de waarde die je wilt toevoegen. In een beoordelingsgesprek en in alle koffiegesprekken die je het hele jaar met elkaar hebt.
Hieronder geef ik je vier tips die het doelstellende gesprekken naar een hoger niveau tillen.
Tip 1. Plan de gesprekken direct voor het hele jaar in.
Het doelstellende gesprek is meer dan 1 gesprek. Het begint uiteraard met een gezamenlijk uitgangspunt. Echter, doelstellingen zijn vaak organisch. Ze kunnen veranderen, omdat de context vaak verandert. Stel, je bent verkoper bij een horecatoeleverancier. Dan heb je het in 2020 lastig gehad en waren de doelstellingen waarschijnlijk niet meer realistisch. Stel, je bent verkoper bij een toeleverancier van hygiënische en desinfecterende middelen. Ook dan waren je doelen niet meer realistisch, alleen de andere kant op! Bespreek dus regelmatig de voortgang en of de doelen nog steeds realistisch zijn. Houd elkaar scherp. Dat kan alleen maar wanneer je er regelmatig over spart. Plan deze gesprekken voor het hele jaar in.
Tip 2. Praat over waarde en drive!
Motivation is rocket fuel! Zeg eens eerlijk: wanneer ben jij supergemotiveerd? We stellen deze vraag vaak aan onze deelnemers en de volgende punten komen altijd terug. Mensen willen doen wat ze leuk vinden, willen het gevoel hebben dat ze controle hebben, willen uitdaging en vrijheid hebben en beloond worden.
Geef deze onderwerpen dan ook meer ruimte in het gesprek. Wees open over de belangen van zowel jezelf als de organisatie. Die zijn namelijk hetzelfde! We willen allemaal een zo goed mogelijke beoordeling hebben (en kunnen geven). Tot slot is het ook zo dat het om een functiedoel gaat en dus een afspraak tussen jou en de organisatie. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de punten scherp te krijgen.
Zelf ben ik jarenlang in loondienst geweest en zag ik mezelf als ondernemer. Ik maakte iedere keer scherpe afspraken en zodra ik ze had behaald wist ik mijn manager te vinden. Vaak was dat ruim voor de deadline waardoor je een heel leuk gesprek hebt…en soms ook niet natuurlijk.
Tip 3. Leg de doelen en afspraken kraakhelder vast
Je hebt er vast wel eens van gehoord: doelen moet je SMART formuleren. En dat klopt! Wanneer ze niet scherp genoeg zijn, krijg je gezeur bij de beoordeling. Je hebt namelijk keihard gewerkt, terwijl je manager vindt dat je aan de verkeerde dingen hebt gewerkt. Lekker dan! Vaak is het resultaat dan frustratie en een nog lagere motivatie om te knallen. Dus zorg ervoor dat doelen kraakhelder zijn.
Bij FocusXL zijn we fan van het OGSM model. OGSM vertaalt ambities (van een organisatie, team, afdeling of individu) naar meetbare doelen, strategieën en concrete acties. Het eindresultaat is een plan dat op 1 A4 past.
Interesse in de training ‘Plan op 1 A4’? Hier vind je meer informatie.
Tip 4. Bespreek regelmatig de voortgang
Staan de doelen en afspraken op papier? Dan komen er twee handtekeningen onder. En vervolgens: tijd voor actie! Plan vaste momenten in om de voortgang te bespreken. Ik gebruik in mijn trainingen vaak dit voorbeeld. Stel, je wilt een 10 behalen. Check dan vaak tussendoor waar je zit. Zit je bijvoorbeeld op een 6, vraag dan wat je eraan moet doen om er een 10 van te maken. Zo houd je jezelf (en elkaar) scherp. Deze gesprekken kosten echt weinig tijd en hebben veel resultaat, denk aan:
- Meer motivatie bij medewerkers
- Betere match tussen organisatiedoelen en ambities van de medewerkers
- Tevredener medewerkers
- Minder ziekteverzuim en verloop
- Meer kans om talenten te ontwikkelen
- Afwisselender en uitdagender werk
- Minder kans om uitgekeken te raken op de huidige functie
- Een doel om voor te gaan
Kortom: genoeg voordelen. Plannen maar en succes met de komende gesprekken!
In onze trainingen Praktisch Leidinggeven en New Time Management staan we uitgebreid stil bij dit onwijs belangrijke onderwerp. Het zet je sterker neer als leider van jezelf, maar ook in je rol als leidinggevende.
Joeri Besnyoi