Wat is stress?
Wanneer we stress ervaren zijn we vaak bezig met zaken die zowel Belangrijk zijn als Urgent. In onderstaande tabel begeven we ons in de eerste kwadrant. Direct doen! De druk of stress die we daarbij kunnen ervaren heeft vaak te maken met angst. Angst om een deadline niet te halen, angst om kritiek te krijgen, angst om de gewenste kwaliteit niet te kunnen leveren, etc.
Een beetje druk vinden mensen vaak wel lekker. In een training hoor ik regelmatig uitspraken als ‘Ik presteer het beste onder druk’. Herkenbaar? Die druk op de ketel is vaak fijn, het zet aan tot actie. Toch hoef ik je hopelijk niet uit te leggen dat teveel druk behoorlijk gevaarlijk kan zijn. Je kunt er goed ziek van worden. Denk bijvoorbeeld aan een burn-out.
Maar… Hoe komt het nou dat de ene persoon sneller of meer stress ervaart dan de ander?
Dat heeft met verschillende dingen te maken. Onder andere met iets wat in de psychologie jouw ‘Locus of Control’ wordt genoemd. Dit is een maat die aangeeft in hoeverre je de oorzaak van hetgeen je overkomt bij jezelf of juist buiten jezelf zoekt.
Neem bijvoorbeeld het maken van een tentamen vroeger. Had je een onvoldoende? Dan kon je de oorzaak aan jezelf wijten: ik heb niet goed genoeg geleerd, ik had eerder moeten beginnen, vroeger moeten gaan slapen, etc. Dit noemen we een ‘Interne locus of control’. Maar, je kon de oorzaak evengoed buiten jezelf leggen: de lessen waren niet goed, de vragen slecht geformuleerd, het was gehorig in de zaal etc. Dit wordt een ‘Externe locus of control’ genoemd.
Wat heeft dit met stress te maken? Veel! Mensen met een interne locus of control ervaren bijvoorbeeld sneller stress. Dit komt doordat zij eventueel falen direct aan zichzelf wijten. Anderzijds hebben zij uiteindelijk minder vaak last van een burn-out. Dat komt doordat mensen met een interne locus of control er tegelijkertijd in geloven dat zij zelf invloed hebben op de situatie.
Met andere woorden… Intern of extern, het heeft beide zijn voor- en nadelen in relatie tot stress. Het is een eigenschap van je persoonlijkheid en mijns inziens is er geen goed of fout. Wel heb ik twee tips die je kunnen helpen:
1. Ervaar je stress en heb je een meer interne locus of control?
Dan tellen twee woorden: So what? Stel dat je de deadline of kwaliteit niet haalt, of kritiek krijgt? Hoe erg is dat dan écht? Wat is het allerergste dat je kan overkomen? Probeer het in perspectief te zien. So what?! De uitdaging zit vaak in het onderscheid maken tussen jezelf als persoon en de ‘troubles’ van anderen.
2. Ervaar je stress en heb je een meer externe locus of control?
Kijk dan eens kritisch naar wat je wel kunt doen. Wat zit in jouw ‘cirkel van invloed’ om iets aan de situatie te veranderen? Heb je écht geen invloed? Dan is het een kwestie van accepteren en loslaten. Ook al ga je op de kop staan, de situatie veranderd er niet door.
Heb je vragen of wil je meer weten? Neem dan gerust contact op. Je bent welkom!
Voor nu… doe er je voordeel mee! Fijne dag.
Lauri Broekhuis
Psycholoog en trainer.
Training New Time Management+
Wil jij meer grip, overzicht en controle in je werk? Wil jij meer rust in je hoofd? Doelen halen en met een voldaan gevoel naar huis? Het kan echt!
In de training New Time Management worden je praktische Time Management Tips aangereikt waardoor je meer overzicht en controle krijgt en behoudt in je werk.